Find Me Guilty 8.5
منو محکوم کنیدالف. فیلمی بر اساس داستان واقعی طولانی ترین محاکمه مافیا در تاریخ قضائی ایالات متحده، که رسیدگی به پرونده بیست متهم آن بالغ بر ششصد روز به طول انجامید.
جو دینورشیو، که از اعضای خانواده و فروشنده مواد مخدر است، علیرغم پیشنهادهای سخاوتمندانه اف.بی.آی، حاضر نمیشود بر علیه دوستانش شهادت دهد. وی که قبل از محاکمه به سی سال زندان محکوم شده --به جرم پخش مواد مخدر-- و از عملکرد وکلای گران قیمت و بی مصرفش نا امید است، ترجیح میدهد دفاع از خودش را شخصا برعهده بگیرد. تلاش های جو برای دفاع از خود، احساسات هیات منصفه را بر می انگیزد، در حالیکه از یک سو، پدرخوانده، بد دهانی و صداقت او را تهدیدی بر روند دفاع خود دانسته و از سوی دیگر، دادستان ایالتی نگران همذات پنداری هیات منصفه و خارج شدن محاکمه از مسیر مورد نظر است و برای تحت فشار گذاشتن جو از هیچ کاری فروگذار نمیکند...
ب. درام های دادگاهی، همواره جزو محبوب ترین ژانرهای مورد علاقه من بودند و همین موضوع باعث شده حساسیت بخصوص و ریزبینی منحصر بفردی در مورد آنها داشته باشم. لیکن، آخرین فیلم سیدنی لومت، --که خود از چهل سال پیش تا بحال یکی از بزرگان این ژانر محسوب میشود-- جای هیچ اما و اگری باقی نگذاشته و بی شک اگر نه بهترین، که یکی از بهترین فیلم های ده سال گذشته در این حوزه است.
نخستین و جالب ترین نکته حائز اهمیت در فیلم --البته گذشته از بازی های درخشان و بیاد ماندنی-- در این است که برخلاف اکثر قریب به اتفاق همتایانش مترصد اثبات بیگناهی متهمین یا تعیین سویه مثبت و منفی داستان نیست. بلکه از ابتدا بروشنی ماهیت هر دو طرف را به رخ کشیده و به قیاس ساختار مافیائی با سیستم حکومتی و نقد پوسیدگی ساختار آن میپردازد. جالب تر آنکه نتیجه نهائی نشان از موجه تر بودن مافیا در مقابل سیستم بظاهر موفق و ساخت یافته حکومتی ست که داعیه برقراری نظم و امنیت را نیز دارد.
ب. سیدنی لومت بیش از هرچیز به بازی طلائی گرفتن از هنرپیشگان شهره است. و این دقیقا همان اتفاقی ست که در "منو محکوم کنید" افتاده:
خاطرم هست، نخستین باری که وین دیزل نقش اول فیلم اکشن/درامی --مرد از هم گسیخته-- را برعهده گرفته بود، غالب منتقدین وی را چنین توصیف کرده بودند: عالی و درخشان در اکشن، فلج در بیان و ابراز احساسات...!!
منو محکوم کنید اما، داستان دیگری است. وین دیزل که برای بازی در این فیلم، نزدیک به پانزده کیلو وزن اضافه کرده است، چنان بازی میخکوب کننده و درخشانی از خود ارائه داده که فرسنگ ها بیش از حد انتظارات بوده و یقینا باعث خواهد شد در آینده، کارهای بهتر و محکم تری از او ببینیم. بازی سایر هنرپیشه ها نیز مثال زدنی ست، و در صدر همه، قاضی حاضرجواب، منطقی و محکم و البته وکیل به ظاهر کوتوله --که انتخاب اش از سوی سیدنی لومت، در ابتدا باعث تعجب و در انتها موجب تحسین میشود-- و در حقیقت مغز متفکر گروه وکلا، جای دارند که پا به پای وین دیزل به فیلم قوام بخشیدند.
ج. فیلم خالی از ایراد نیست، لیکن، ضرباهنگ سریع، خط داستان ساده و سرراست، و بازی های فوق العاده باعث شده اند نقاط ضعف آن کمتر به چشم آمده و تماشاگر توجه کمتری بدان ها داشته باشد. بماند که با این ظرفیت بالقوه، در صورت عدم التزام به استفاده از مواد خام دادگاه واقعی، میتوانستند اثر به مراتب بهتر و شاهکاری ماندنی خلق کنند...
د. منو محکوم کنید، در صورتی که علاقمند به فیلم های دادگاهی هستید، اثری لازم التماشاست! اما، اگر از مکالمات طولانی و ترم های حقوقی دل خوشی نداشته و مثلا واکنش هیات منصفه شوری در شما نمی انگیزد، دیدن آن را پیشنهاد نمیکنم.
ه. به عنوان یکی از منتقدین نظام قضائی کشور، با دیدن این فیلم دوباره داغم تازه شد. در کشوری زندگی میکنیم که بی شک --مطمئنا سیستم قضائی مثلا بورکینافاسو هم در این مورد به ما نمیرسد-- فاسدترین و تاسف برانگیزترین سیستم قضائی دنیا را دارد. و افسوس که فهیم و نافهم به سبب انتقاد ناپذیر بودن و شیوه اداره دیکتاتوری آن، به ناچار سر در زمین فرو کرده و جرات ابراز نظر ندارند. بهرتقدیر، امیدوارم روزی سیستم قضائی کشورمان از این وضعیت فچل! درآمده و قیمت خرید قضات محترم، دست کم قدری بالاتر باشد!! داشتن برنامه برای چه کار کردن با محکومین، بهسازی زندان ها --به یاد ظریفی که با تکیه بر آمار میگفت: تصور کنید یک استادیوم آدم را در حال تجاوز به یکدیگر!-- حذف و بروزرسانی مجازات های خنده دار! و غیر انسانی! و جایگزین شدن قوانین "انسانی" با قوانین "فرود آمده از آسمان"!! و... پیشکش!!
پینوشت: شخصا معتقدم، ترجمه عنوان فیلم به "منو محکوم کنید" چندان جالب نبوده و مفهوم را نیز به درستی منتقل نمیکند، لیکن عبارت بهتری نیز به ذهنم نرسید. بنابراین اگر پیشنهادی بود، خوشحال خواهم شد.
جو دینورشیو، که از اعضای خانواده و فروشنده مواد مخدر است، علیرغم پیشنهادهای سخاوتمندانه اف.بی.آی، حاضر نمیشود بر علیه دوستانش شهادت دهد. وی که قبل از محاکمه به سی سال زندان محکوم شده --به جرم پخش مواد مخدر-- و از عملکرد وکلای گران قیمت و بی مصرفش نا امید است، ترجیح میدهد دفاع از خودش را شخصا برعهده بگیرد. تلاش های جو برای دفاع از خود، احساسات هیات منصفه را بر می انگیزد، در حالیکه از یک سو، پدرخوانده، بد دهانی و صداقت او را تهدیدی بر روند دفاع خود دانسته و از سوی دیگر، دادستان ایالتی نگران همذات پنداری هیات منصفه و خارج شدن محاکمه از مسیر مورد نظر است و برای تحت فشار گذاشتن جو از هیچ کاری فروگذار نمیکند...
ب. درام های دادگاهی، همواره جزو محبوب ترین ژانرهای مورد علاقه من بودند و همین موضوع باعث شده حساسیت بخصوص و ریزبینی منحصر بفردی در مورد آنها داشته باشم. لیکن، آخرین فیلم سیدنی لومت، --که خود از چهل سال پیش تا بحال یکی از بزرگان این ژانر محسوب میشود-- جای هیچ اما و اگری باقی نگذاشته و بی شک اگر نه بهترین، که یکی از بهترین فیلم های ده سال گذشته در این حوزه است.
نخستین و جالب ترین نکته حائز اهمیت در فیلم --البته گذشته از بازی های درخشان و بیاد ماندنی-- در این است که برخلاف اکثر قریب به اتفاق همتایانش مترصد اثبات بیگناهی متهمین یا تعیین سویه مثبت و منفی داستان نیست. بلکه از ابتدا بروشنی ماهیت هر دو طرف را به رخ کشیده و به قیاس ساختار مافیائی با سیستم حکومتی و نقد پوسیدگی ساختار آن میپردازد. جالب تر آنکه نتیجه نهائی نشان از موجه تر بودن مافیا در مقابل سیستم بظاهر موفق و ساخت یافته حکومتی ست که داعیه برقراری نظم و امنیت را نیز دارد.
قدرت موجب فساد، و قدرت مطلق تنها موجب فساد مطلق خواهد بود
خاطرم هست، نخستین باری که وین دیزل نقش اول فیلم اکشن/درامی --مرد از هم گسیخته-- را برعهده گرفته بود، غالب منتقدین وی را چنین توصیف کرده بودند: عالی و درخشان در اکشن، فلج در بیان و ابراز احساسات...!!
منو محکوم کنید اما، داستان دیگری است. وین دیزل که برای بازی در این فیلم، نزدیک به پانزده کیلو وزن اضافه کرده است، چنان بازی میخکوب کننده و درخشانی از خود ارائه داده که فرسنگ ها بیش از حد انتظارات بوده و یقینا باعث خواهد شد در آینده، کارهای بهتر و محکم تری از او ببینیم. بازی سایر هنرپیشه ها نیز مثال زدنی ست، و در صدر همه، قاضی حاضرجواب، منطقی و محکم و البته وکیل به ظاهر کوتوله --که انتخاب اش از سوی سیدنی لومت، در ابتدا باعث تعجب و در انتها موجب تحسین میشود-- و در حقیقت مغز متفکر گروه وکلا، جای دارند که پا به پای وین دیزل به فیلم قوام بخشیدند.
ج. فیلم خالی از ایراد نیست، لیکن، ضرباهنگ سریع، خط داستان ساده و سرراست، و بازی های فوق العاده باعث شده اند نقاط ضعف آن کمتر به چشم آمده و تماشاگر توجه کمتری بدان ها داشته باشد. بماند که با این ظرفیت بالقوه، در صورت عدم التزام به استفاده از مواد خام دادگاه واقعی، میتوانستند اثر به مراتب بهتر و شاهکاری ماندنی خلق کنند...
د. منو محکوم کنید، در صورتی که علاقمند به فیلم های دادگاهی هستید، اثری لازم التماشاست! اما، اگر از مکالمات طولانی و ترم های حقوقی دل خوشی نداشته و مثلا واکنش هیات منصفه شوری در شما نمی انگیزد، دیدن آن را پیشنهاد نمیکنم.
ه. به عنوان یکی از منتقدین نظام قضائی کشور، با دیدن این فیلم دوباره داغم تازه شد. در کشوری زندگی میکنیم که بی شک --مطمئنا سیستم قضائی مثلا بورکینافاسو هم در این مورد به ما نمیرسد-- فاسدترین و تاسف برانگیزترین سیستم قضائی دنیا را دارد. و افسوس که فهیم و نافهم به سبب انتقاد ناپذیر بودن و شیوه اداره دیکتاتوری آن، به ناچار سر در زمین فرو کرده و جرات ابراز نظر ندارند. بهرتقدیر، امیدوارم روزی سیستم قضائی کشورمان از این وضعیت فچل! درآمده و قیمت خرید قضات محترم، دست کم قدری بالاتر باشد!! داشتن برنامه برای چه کار کردن با محکومین، بهسازی زندان ها --به یاد ظریفی که با تکیه بر آمار میگفت: تصور کنید یک استادیوم آدم را در حال تجاوز به یکدیگر!-- حذف و بروزرسانی مجازات های خنده دار! و غیر انسانی! و جایگزین شدن قوانین "انسانی" با قوانین "فرود آمده از آسمان"!! و... پیشکش!!
پینوشت: شخصا معتقدم، ترجمه عنوان فیلم به "منو محکوم کنید" چندان جالب نبوده و مفهوم را نیز به درستی منتقل نمیکند، لیکن عبارت بهتری نیز به ذهنم نرسید. بنابراین اگر پیشنهادی بود، خوشحال خواهم شد.
